Prowincja Polski PołudniowejTowarzystwa Jezusowego

Spis treści

Wprowadzenie
Kalendarium najważniejszych jubileuszy w najbliższych latach
I. Nasz sposób postępowania
II. Nauka i kultura
III. Edukacja i wychowanie
IV. Działalność wydawnicza i środki społecznego przekazu
V. Apostolat społeczny
VI. Domy rekolekcyjne i Ćwiczenia duchowne
VII. Parafie, duszpasterstwa bezpośrednie, rekolekcje i misje parafialne
VIII. Duszpasterstwo młodzieżowe
IX. Ruchy i stowarzyszenia, współpraca z laikatem
X. Misje zagraniczne
XI. Zaangażowanie międzyprowincjalne i międzynarodowe
XII. Praca wśród Polonii
XIII. Modernizacja infrastruktury domów i dzieł w Prowincji
Podsumowanie

Wprowadzenie
Pierwszy Apostolski Plan Prowincji Polski Południowej został zatwierdzony przez Ojca Generała Petera-Hansa Kolvenbacha w 1995 roku. Powstał wkrótce po upadku systemu komunistycznego w Polsce i pozostałych krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Po długim okresie zniewolenia mogliśmy podjąć na nowo apostolskie rozeznanie, by odpowiedzieć na aktualne wyzwania w zmieniającym się świecie.

Apostolski Plan Prowincji z 1995 roku stał się punktem odniesienia do podejmowania decyzji, a także ukazał szeroką wizję prowadzonych przez Prowincję prac i otworzył na nowe możliwości.

Po kilkunastu latach, odpowiadając także na zachętę Ojca Generała, przystąpiliśmy do stworzenia nowego Planu, który by uwzględnił zmiany dokonujące się na naszych oczach we współczesnym świecie, Kościele i Towarzystwie Jezusowym. Przy jego tworzeniu uczestniczyła cała Prowincja przez rozeznanie apostolskie dokonujące się w jej Wspólnotach, poświęcane temu tematowi spotkania Przełożonych i Konsulty Prowincji, a także indywidualnie przez wypełnienie stosownej ankiety oraz przez pracę 14 grup tematycznych. Zredagowania Planu w oparciu o powyższe obszerne materiały podjęła się wyznaczona przez Ojca Prowincjała kilkuosobowa komisja.

Apostolski Plan Prowincji, uwzględniając jej specyfikę, bierze pod uwagę priorytety Towarzystwa Jezusowego, którymi obecnie są:

1. Afryka;

2. Chiny;

3. Apostolat intelektualny;

4. Rzymskie dzieła i domy międzyprowincjalne;

5. Emigranci i uciekinierzy.

Ponadto Plan zakłada to wszystko, co zawarte jest w podstawowych dokumentach Towarzystwa, a zwłaszcza: w Konstytucjach Towarzystwa Jezusowego i Normach Uzupełniających, Formacji jezuity, Statutach o ubóstwie zakonnym Towarzystwa Jezusowego i Instrukcji o administracji dóbr, Charakterystycznych cechach jezuickiego wychowania oraz Wytycznych odnoszących się do relacji między Przełożonym wspólnoty i Kierownikiem dzieła.

Rzeczą oczywistą jest, że każde dzieło apostolskie potrzebuje odpowiednio przygotowanych ludzi, a troska o to powierzona jest Prowincjałowi. Trzeba mieć to na uwadze odczytując poszczególne rozdziały obecnego Apostolskiego Planu i sugestie odnoszące się do przyszłości dzieł.

Mamy nadzieję, że Apostolski Plan Prowincji będzie nas inspirował do tego, by wypełniając naszą misję w duchu ignacjańskiego „magis” jeszcze bardziej kochać i służyć we wszystkim (ĆD 233).

Kalendarium najważniejszych jubileuszy w najbliższych latach

2009

100-lecie

1 listopada 1909 – poświęcenie kamienia węgielnego Bazyliki Najświętszego Serca Pana Jezusa przy ul. Kopernika w Krakowie.

2012

400-lecie

27 września 1612 – zmarł w Krakowie o. Piotr Skarga.

100-lecie

1 października 1912 – zmarł bł. Jan Beyzym w Maranie k. Fianarantsoa, na Madagaskarze. Ogłoszony błogosławionym 18 sierpnia 2002 r. przez Jana Pawła II.

2014

200-lecie

7 sierpnia 1814 – przywrócenie po kasacie Towarzystwa Jezusowego na całym świecie.

450-lecie

1 listopada 1564 – pierwszych dziewięciu jezuitów przybyło do Polski, do Lidzbarka Warmińskiego.

2018

450-lecie

W nocy z 14 na 15 sierpnia 1568 – zmarł w rzymskim nowicjacie św. Stanisław Kostka. Został kanonizowany 31 grudnia 1726 r. przez Benedykta XIII.

2019

400-lecie

7 września 1619 – męczeńska śmierć św. Melchiora Grodzieckiego w Koszycach. Został kanonizowany 2 lipca 1995 r. przez Jana Pawła II

I. Nasz sposób postępowania

Nasz sposób postępowania określa Formuła Instytutu, Konstytucje Towarzystwa Jezusowego wraz z ich Normami Uzupełniającymi, a także dekrety ostatnich Kongregacji Generalnych. Wszystkie te dokumenty wyrastają z podstawowego doświadczenia duchowego, jakim dla każdego jezuity są Ćwiczenia duchowne św. Ignacego Loyoli. Stąd znajomość tych podstawowych źródeł jest nieodzowna dla kształtowania naszej jezuickiej tożsamości i służenia Chrystusowi w Kościele, zgodnie z naszym charyzmatem.

1. Formacja Naszych
Pierwszym i najważniejszym naszym formatorem jest sam Bóg. To w nieustannej rozmowie z Nim, której uczymy się w Ćwiczeniach duchownych, rodzi się nasze powołanie apostolskie i specyficzna misja w świata. Jej fundamentem jest osobiste pójście za Jezusem, wyrażone w ślubach czystości, ubóstwa i posłuszeństwa. Solidna formacja duchowa przygotowuje nas do tego, by stać się “ludźmi dla innych” w sposób dojrzały, również emocjonalnie.

Formacja intelektualna ma nas przygotować do poznania prawdy o Bogu i człowieku, do rozumienia otaczającego nas świata, do zdobycia prawdziwej mądrości, by w sposób kompetentny głosić Ewangelię w kontekście współczesnej kultury.

Formacja apostolska uwrażliwia jezuitę na konkretne potrzeby ludzi i środowisk, do których zostaje posłany. Uczy go przemawiać do nich jasnym, zrozumiałym językiem ewangelicznym, ale przede wszystkim pomaga mu w wyrobieniu i pogłębieniu osobistej wrażliwości wobec ich oczekiwań, wobec ludzi ubogich, zarówno materialnie, jak i duchowo.

Celem formacji wspólnotowej jest przygotowanie jezuitów do życia we wspólnocie apostolskiej, ale także pomaganie w wyzwalaniu się z jałowych form indywidualizmu w pracy apostolskiej. Towarzystwo Jezusowe stanowi bowiem jedno ciało apostolskie.

Sprawą istotną dla formacji jest przygotowywanie kompetentnych formatorów. Powinno to stanowić jedno z najważniejszych zadań Prowincjała.

2. Nasze wspólnoty – styl życia

Wspólnota jest dla jezuity miejscem życia, pracy, modlitwy i wypoczynku. We wspólnocie dajemy świadectwo życia ewangelicznego, otwartego na potrzebujących. Dlatego także wspólnota wymaga kształtowania życia według Konstytucji i innych dokumentów Towarzystwa. Wspólnota jest też miejscem rozeznania i tworzenia wizji apostolskich, by je potem wprowadzać w życie.

Dobremu życiu we wspólnocie przeszkadzają różnorodne formy indywidualizmu i egoizmu. Brak czasu dla wspólnoty jest znakiem niezrozumienia naszego powołania i nieumiejętnością podejmowania rozeznania wspólnotowego.

Jezuici stanowią wspólnotę dla misji, ale też sama wspólnota jest naszą misją. Wzorem jest wspólnota pierwszych jezuitów.

3. Życie duchowe

Troska o życie duchowe spoczywa na każdym jezuicie i każdej wspólnocie, a w sposób szczególny na przełożonych i ojcach duchownych. Istnieje ścisły związek między naszym życiem duchowym a apostolstwem. Praca apostolska słabnie tam, gdzie obumiera życie duchowe.

Jesteśmy wezwani do powrotu do źródeł naszej duchowości. Jezuita powinien mieć świadomość, że o jego tożsamości świadczy sposób, w jaki odprawia ćwiczenia duchowne. Tę świadomość pogłębia w dorocznych rekolekcjach i w codziennej modlitwie osobistej i wspólnotowej, a zwłaszcza w Eucharystii. Taki sposób postępowania sprawia, że czujemy się przyjaciółmi w Panu. Szczególnym wyrazem życia duchowego jezuity jest wierność złożonym ślubom.

4. Przełożeni i wspólnoty

Niezastąpioną rolę we wspólnocie ma przełożony wspólnoty. W duchu służby ma on wspomagać współbraci w ich pracy apostolskiej i w życiu zakonnym.

Kongregacja Generalna 35. zaleca Prowincjałom przygotowanie nowych przełożonych przed podjęciem tej odpowiedzialnej misji. Zaleca również regularne spotkania przełożonych, które mają być formą wsparcia dla nich i zachętą do wspólnotowego rozeznania dzieł i misji apostolskich.

Przełożeni powinni pamiętać, że ich pierwszym obowiązkiem jest animacja życia wspólnotowego i apostolskiego. Trzeba także zwrócić uwagę na właściwe relacje między przełożonym i kierownikiem dzieła.

5. Relacje z hierarchią Kościoła lokalnego

Ślub posłuszeństwa Ojcu Świętemu w sprawach misji znajduje szczególne oparcie w Regułach o trzymaniu z Kościołem. Odnosi się to nie tylko do przyjmowania i respektowania nauki i poleceń Stolicy Apostolskiej, ale też do troszczenia się o to, aby wiernie służyć Kościołowi lokalnemu, podejmując lojalną współpracę z biskupem miejsca.

6. Działalność apostolska

Kongregacja Generalna 35. w dekrecie O tożsamości jezuity (nn. 8-10) uświadamia nam, że nasz sposób postępowania ma nam pomagać odnajdywać ślady Bożej obecności w świecie. Jesteśmy więc wezwani, aby uświadamiać sobie działanie Bożego Ducha w różnych miejscach, osobach i sytuacjach, i czynić Jego obecność bardziej widzialną. Jezuita więc to człowiek głęboko zakorzeniony w Bogu, przy równoczesnym zaangażowaniu w budowanie lepszego świata. Dlatego sposób postępowania jezuity wypływa ze świadomości, że ma on być i działać, będąc kontemplatywnym w działaniu, być człowiekiem modlitwy i życia profetycznego, całkowicie zjednoczonym z Chrystusem i w pełni włączonym w Jego ciało apostolskie (n. 9).

To wszystko czyni go naśladowcą Jezusa, który żył najgłębszą jednością z Ojcem, będąc równocześnie całkowitym darem z siebie w misji dla ludzi: od Ojca do ludzi. Takie jest też powołanie jezuity: być towarzyszem Jezusa, posłanym przez Niego do dzisiejszego świata.

II. Nauka i kultura

Dzieła należące do tego obszaru zaangażowania apostolskiego to: Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna Ignatianum w Krakowie, Biblioteka Naukowa Księży Jezuitów oraz Silesianum w Gliwicach przy współpracy z francuskim Institut Catholique d’Art et Métiers (ICAM).

Kilkanaście lat działalności Ignatianum uświadamia nam potrzebę kształcenia ludzi, którzy swoim zaangażowaniem będą służyć w sposób kompetentny społeczeństwu i Kościołowi. Widzimy sens i konieczność umożliwiania młodym ludziom zdobywania wykształcenia naznaczonego duchem chrześcijańskim. Ponadto przez Ignatianum wchodzimy w kontakt z innymi ośrodkami akademickimi, z ludźmi nauki i sztuki, którzy wpływają na życie naszego społeczeństwa.

Z kolei tworzone Silesianum jest szansą na naszą obecność „od wewnątrz” w polskim środowisku technicznym i przemysłowym. Przez Silesianum kształcimy liderów, którzy w przyszłości, po objęciu funkcji kierowniczych, będą mieć wpływ na kształt tego środowiska.

Dużą szansą dla tych dzieł jest współpraca z polskimi i zagranicznymi (europejskimi i amerykańskimi) ośrodkami akademickimi, którą należy jeszcze bardziej uaktywniać.

Konkretyzując zadania Ignatianum i Silesianum należy mieć na uwadze założenia pedagogiki ignacjańskiej, która zakłada formację „człowieka dla innych”. Z tego rodzaju podejściem łączy się teocentryczna wizja świata, poszanowanie wolności osoby oraz osiąganie dojrzałości moralnej. Wszystkie te działania mają zmierzać w kierunku kształtowania nowego człowieka, zdolnego do kierowania się w życiu jezuicką zasadą „magis”.

Nasze plany w tym obszarze zaangażowania apostolskiego:

1. Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna Ignatianum

Zamierza się osiągnąć i utrzymać wysoki poziom kształcenia, oparty o własną kadrę naukową, aby w ten sposób uzyskać status prawny akademii.

a. Wydział Filozoficzny, Instytut Filozofii:

– osiągnąć quorum konieczne do nadawania stopnia doktora habilitowanego;

– spełniać warunki akademickie oczekiwane od Europejskiego Centrum Formacji dla scholastyków;

– uruchomić nowy kierunek – religioznawstwo.

b. Wydział Filozoficzny, Instytut Kulturoznawstwa:

– spełnić wymagania konieczne do przekształcenia Instytutu w samodzielny Wydział;

– osiągnąć quorum i spełnić wymagania konieczne do nadawania stopnia doktora nauk humanistycznych w zakresie kulturoznawstwa.

c. Wydział Pedagogiczny:

– osiągnąć quorum i spełnić wymagania konieczne do nadawania stopnia doktora nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki;

– zadbać o dalszy rozwój i uzyskanie wszystkich potrzebnych uprawnień dla istniejących kierunków: pedagogiki, politologii i pracy socjalnej.

d. Centrum Kultury i Dialogu (CKiD):

– uczynić z CKiD katolicki ośrodek dialogu międzyreligijnego i międzykulturowego w Polsce;

– zorganizować ogólnopolskie środowisko współpracowników świeckich, których usytuowanie w instytucjach kultury i mediach umożliwia oddziaływanie zmierzające do ewangelizacji współczesnej kultury.

2. Biblioteka Naukowa Księży Jezuitów

Biblioteka realizuje kompleksowe zadania związane z przechowywaniem, konserwacją, opracowaniem i udostępnianiem wydawnictw służących formacji intelektualnej i duchowej, a także poszukiwaniom naukowym. W tym zakresie spełnia szereg autonomicznych funkcji, realizując właściwe im cele i zadania:

a. pełnienie funkcji biblioteki uczelnianej dla Ignatianum;

b. pełnienie funkcji biblioteki Prowincji oraz funkcji ośrodka studiów nad historią Towarzystwa Jezusowego;

c. pełnienie funkcji biblioteki zakładowej dla Wydawnictwa WAM.

Koniecznym jest ostateczne ustalenie statusu biblioteki oraz sposobu jej finansowania.

3. Silesianum (w perspektywie przekształcone w Wyższą Szkołę Techniczną):

a. prowadzenie podyplomowych rocznych kursów „Silesianum Professional” dla młodych inżynierów;

b. uruchomienie nowego programu studiów we współpracy z Grupą ICAM i Politechniką Śląską;

c. rozwijanie współpracy z jak największą grupą polskich przedsiębiorstw;

d. wypracowanie oferty duszpasterskiej dla studentów Silesianum.

III. Edukacja i wychowanie

Obszar Edukacja i wychowanie obejmuje cztery dzieła apostolskie podejmowane przez naszą Prowincję: Gimnazjum i Liceum Jezuitów w Nowym Sączu, Bursę w Nowym Sączu, Bursę dla uczniów szkół średnich i studentów w Krakowie oraz Dzieło Pomocy Dzieciom w Żmiącej i Krakowie. Działalność statutowa tych instytucji zamyka się w pracy opiekuńczo-wychowawczej, dydaktycznej i formacyjnej. Adresatami są dzieci, młodzież gimnazjalna i licealna, studenci oraz ich rodzice.

Każde dzieło prowadzi swoją odrębną działalność wynikającą ze specyfiki ośrodka zgodnie ze statutami instytucji. Wszystkie instytucje w swojej pracy powinny kierować się założeniami pedagogiki ignacjańskiej, co będzie stanowić szczególny rys wyróżniający je w gronie innych placówek edukacyjnych w Polsce. Stąd jawi się potrzeba zapoznania kadry z metodami pracy edukacyjnej i wychowawczej w duchu tejże pedagogiki i wdrożenia tych metod jako podstawowego narzędzia naszej działalności. Ważna będzie też regularna wymiana doświadczeń między pracownikami naszych instytucji edukacyjnych oraz współpraca między tymi instytucjami.

Należy rozważyć możliwość otwarcia nowej placówki edukacyjnej na poziomie szkoły średniej.

Nasze plany w tym obszarze zaangażowania apostolskiego:

Jezuickie Centrum Edukacji w Nowym Sączu

a. poszerzenie bazy edukacyjnej Gimnazjum i Liceum Jezuitów;

b. uruchomienie przedszkola.

Bursy w Nowym Sączu i Krakowie

Kontynuowana będzie działalność dydaktyczno-wychowawcza z zastosowaniem pedagogiki ignacjańskiej w celu kształtowania młodych ludzi według wartości chrześcijańskich.

Bursa krakowska prowadzona jest przez Związek Młodzieży Przemysłowej i Rękodzielniczej. W odniesieniu do tegoż Związku planowane są następujące działania:

a. doprowadzenie do pełnego rozwoju dzieła przez:

– pełne odzyskanie i wyremontowanie obiektu przy ulicy Skarbowej 4, Mikołajskiej 2 i św. Tomasza 33;

– zorganizowanie drugiego oddziału Bursy dla uczniów szkół średnich przy ul. Skarbowej;

– przygotowanie zaplecza socjalno-dydaktycznego dla wychowanków;

b. zwiększenie współpracy z Ignatianum w zakresie dydaktycznym i przygotowania studentów do przyszłej pracy;

c. zorganizowanie poradni psychologiczno-pedagogicznej dla rodziców i dzieci ze środowisk biednych;

W odniesieniu do Bursy w Nowym Sączu przewidywany jest kompleksowy remont obiektu.

IV. Działalność wydawnicza i środki społecznego przekazu

W świecie, w którym rola informacji ciągle rośnie oraz nieustannie zmieniają się formy i środki przekazywania informacji, nieuniknionym jest wykorzystanie nowoczesnych środków przekazu do ewangelizacji. Od początku istnienia Towarzystwa Jezusowego dzieje się to przez słowo pisane. Coraz bardziej rośnie też znaczenie przekazu głosu i obrazu za pośrednictwem radia, telewizji, ich rejestracji i rozpowszechniania za pomocą nośników takich jak płyty CD, DVD itp. oraz Internetu.

Działania już prowadzone i wymagające kontynuacji

1. Książki i czasopisma

a. Publikacje naukowe: Wydawnictwo WAM obejmuje swoją ofertą książkową coraz więcej dziedzin i dyscyplin naukowych, przede wszystkim w zakresie teologii, filozofii, psychologii, pedagogiki, religioznawstwa i historii. Tę działalność należy rozwijać starając się o wysoki poziom naukowy wydawanych książek i o pogłębienie współpracy z różnymi ośrodkami naukowymi kraju.

b. Duchowość: w publikacjach z tego zakresu trzeba szukać nowych rodzajów języka religijnego oraz skutecznej formy przekazu wartości duchowych.

c. Katecheza: katechizmy pozostają najważniejszym dziełem wydawniczym i ciągle są udoskonalane. Oprócz podręczników planuje się dalsze wzbogacanie oferty dla katechetów i nauczycieli zarówno w formie materiałów drukowanych, jak również w postaci filmów edukacyjnych.

d. Czasopisma: obecnie Wydawnictwo WAM wydaje dwa czasopisma: kwartalnik „Życie Duchowe” oraz miesięcznik „Posłaniec”. Konieczne jest zwiększenie promocji naszych czasopism, w szczególności w naszych placówkach.

2. Studio „Inigo”

Dalszy rozwój Studia „Inigo” wiąże się z inwestycją budowlaną realizowaną przez WAM, która w znacznej mierze zwiększy potencjał produkcyjny Studia, a także z możliwością tworzenia coraz lepszych programów multimedialnych i słuchowisk dla dzieci i młodzieży oraz audio-booków z najwartościowszymi tekstami wydawanymi w formie książkowej przez Wydawnictwo WAM.

Ważne będzie również zintegrowanie naszych działań apostolskich w zakresie mediów elektronicznych. Służyć temu powinno Studio „Inigo”. Chodzi tu m.in. o produkcję filmów edukacyjnych i dokumentalnych, przygotowywanie programów społecznych oraz materiałów kulturalno-społeczno-religijnych na potrzeby różnych stacji radiowych i portali internetowych. Studio przyczyniałoby się do lepszego wykorzystania nowych mediów w dziele ewangelizacji oraz optymalizowałoby koszty i wysiłki już podjęte przez poszczególne dzieła i wspólnoty. Mogłoby również zająć się kształceniem Naszych w zakresie mediów.

3. Internetowy portal

Tworzony jest przez Wydawnictwo WAM internetowy portal, którego celem będzie podejmowanie aktualnych tematów z perspektywy wartości chrześcijańskich.

4. Radio

Należy podjąć kroki zmierzające do zaangażowania się w apostolat radiowy, który służyłby wielu naszym dziełom. Nowa baza lokalowa Studia „Inigo” otwiera możliwości takiego zaangażowania. Nie wyklucza to kontynuowania i rozwijania współpracy z istniejącymi już stacjami nadawczymi, przez przygotowywanie dla nich i wraz z nimi odpowiednich programów. Powierzone trosce jezuitów Radio Watykańskie pozostaje ważnym dziełem w służbie Kościoła powszechnego.

V. Apostolat społeczny

Apostolat Społeczny to zgodnie z jezuickimi dokumentami nie tylko praca społeczna i charytatywna, ale również dzieła zajmujące się refleksją nad rzeczywistością społeczną oraz programy dotyczące problemów społecznych. Do dzieł tego apostolatu należących do naszej Prowincji zaliczyć można: Dom Spotkań im. Angelusa Silesiusa we Wrocławiu (DAS), który zajmuje się programami o tematyce społecznej i obywatelskiej, Centrum Kształcenia i Dialogu „Theotokos” w Gliwicach, które organizuje programy nt. problemów społecznych takich jak bezrobocie czy aktywność obywatelska, oraz Dzieło Pomocy Dzieciom w Krakowie i Żmiącej, które prowadzi działalność opiekuńczą i adopcyjno-wychowawczą.

Co chcemy zrobić w tym obszarze zaangażowania apostolskiego?

a. poszerzyć doświadczenia w obszarze apostolatu społecznego w ramach formacji Naszych;

b. poszerzyć zakres bezpośredniego zaangażowania Naszych pośród ubogich i społecznie marginalizowanych;

c. włączyć się w jezuicki apostolat społeczny na poziomie międzynarodowym;

d. powołać do istnienia w ramach Ignatianum ośrodek studiów społecznych, który powinien stać się punktem odniesienia apostolatu społecznego naszej Prowincji;

e. wzmocnić istniejące dzieła społeczne Prowincji w zakresie kadry i finansów;

f. wypracować program Europejskiego Wolontariatu Jezuickiego (JEV);

g. uruchomić w Prowincji struktury Jezuickiej Służby Uchodźcom (JRS) jako jednego z ważnych dzieł społecznych Towarzystwa w dzisiejszym świecie;

h. poszerzyć bezpośrednie zaangażowanie Naszych w Dzieło Pomocy Dzieciom.

VI. Domy rekolekcyjne i Ćwiczenia duchowne

Ćwiczenia duchowne są ważnym narzędziem duszpasterskim Prowincji i proponowane są zwłaszcza w domach rekolekcyjnych w Częstochowie, Czechowicach-Dziedzicach i Zakopanem. Adresowane są do wszystkich, a zwłaszcza do tych, którzy pomagają innym w życiu i nauce chrześcijańskiej (kapłani, zakonnicy, siostry zakonne, liderzy różnych ruchów katolickich). Utrzymujące się zapotrzebowanie ze strony zgłaszających się nowych osób poszukujących solidnej formacji duchowej, potwierdza potrzebę nie tylko kontynuowania dotychczasowych zaangażowań, ale także ich umacniania, pogłębiania i poszerzania form działalności.

Stąd też konieczne jest dalsze przygotowywanie naszych współpracowników, zwłaszcza świeckich, do pomocy w rekolekcjach przez ułatwianie im uczestnictwa w różnego rodzaju kursach, studiach specjalistycznych i podyplomowych z zakresu duchowości i kierownictwa duchowego.

Nowe prace do podjęcia:

a. wprowadzenie rekolekcji miesięcznych jako stałej propozycji w naszych domach rekolekcyjnych;

b. zwiększenie oferty o Ćwiczenia duchowne prowadzone metodą indywidualną, szczególnie myśląc o jezuitach i naszych współpracownikach w dziele rekolekcji;

c. zachęcenie jezuitów pracujących w domach rekolekcyjnych do podejmowania posługi rekolekcyjnej dla zgromadzeń zakonnych i seminariów duchownych i innych środowisk, które nas o to proszą;

d. poszukiwanie szerszej współpracy pomiędzy naszymi domami w Prowincji, a podobnymi ośrodkami w Prowincji Wielkopolsko-Mazowieckiej, a także w sąsiednich Prowincjach.

VII. Parafie, duszpasterstwa bezpośrednie, rekolekcje i misje parafialne

Doświadczamy, że parafie są ważnym miejscem oddziaływania apostolskiego, budzenia powołań, realizowania naszego charyzmatu, jak również podejmowania wielu inicjatyw duszpasterskich. Prowadzimy jedenaście parafii.

1. Parafie i duszpasterstwa bezpośrednie

Nasze parafie powinny pozostać miejscami głoszenia słowa Bożego, sprawowania sakramentów, prowadzenia działalności duszpasterskiej i dzieł miłosierdzia. Równocześnie powinny rozwijać i promować naszą duchowość, proponować Ćwiczenia duchowne w życiu codziennym, rozwijać wspólnoty MAGIS oraz kierownictwo duchowe.

Należy także usilnie wspierać pracę katechetyczną w szkołach i przy parafiach. Jest to miejsce spotkania z nauczycielami i uczniami, stwarzające możliwość dotarcia do nich z inną koncepcją życia niż proponuje to otaczający świat. Dlatego należy zachęcać Naszych do tej niełatwej, ale jakże ważnej misji.

Nasze parafie winny się także otworzyć na szeroko rozumiane duszpasterstwo rodzin przez spotkania formacyjne, kursy i dni skupienia, a także opiekę nad parami niesakramentalnymi.

Parafie są środowiskami, w których szczególną opieką należy otoczyć ludzi ubogich. Ważna staje się tu współpraca ze świeckimi wolontariuszami oraz z dekanalnymi i diecezjalnymi ośrodkami Caritas.

W naszych parafiach winno się szeroko rozwijać współpracę ze świeckimi. Ważna jest ich formacja w duchu ignacjańskim oraz dzielenie z nimi ważnych spraw parafii, na przykład przez ich udział w radach parafialnych.

W ramach naszej działalności prowadzone są również różne duszpasterstwa specjalistyczne (na przykład posługa w szpitalach w Krakowie, Bytomiu i Opolu, duszpasterstwo trzeźwości w Zakopanem), które należy rozwijać i dostosowywać do wymogów czasu.

Sanktuarium maryjne w Starej Wsi wymaga wypracowania specjalnego programu duszpasterskiego, uwzględniającego wyjątkowość miejsca i specyfikę regionu.

2. Rekolekcje i misje parafialne

Jedną z ważnych form głoszenia słowa Bożego są rekolekcje i misje parafialne. Należy podtrzymać ten apostolat i dbać o jego rozwój.

Grupa misjonarzy potrzebuje stałego dostosowywania się do zmieniających się realiów codziennego życia oraz kontekstu społeczno-kulturowego.

VIII. Duszpasterstwo młodzieżowe

Szybko dokonujące się zmiany w naszym społeczeństwie, które głęboko oddziałują na świat ludzi młodych, niosą dziś ze sobą różnego rodzaju zagrożenia, takie jak: kryzys rodziny, osłabienie autorytetu, negatywne postrzeganie Kościoła, brak zrozumienia zasad moralnych itp. Taka sytuacja domaga się od nas przemyślanej obecności odpowiadającej na potrzeby młodych. Obecnie przyjmuje ona często formy bezpośredniej pracy w ramach lokalnych wspólnot (duszpasterstwo dzieci, Liturgiczna Służba Ołtarza, duszpasterstwo powołań, Wspólnoty Młodzieżowe MAGIS, duszpasterstwo harcerzy, duszpasterstwo akademickie). Każdą z tych form należy nie tylko kontynuować, ale także rozwijać i dostosowywać do rodzących się potrzeb.

Działania już prowadzone i wymagające kontynuacji:

1. Duszpasterstwo powołań

a. Założenia ogólne:

– duszpasterstwo powołań winno być ściśle zintegrowane z naszym apostolatem prowadzonym w różnych sektorach, a zwłaszcza młodzieżowym.

– bardziej uniwersalne podejście. Nie powinno się go postrzegać w sposób selektywny, wyłącznie jako zajęcie się potencjalnymi kandydatami do Towarzystwa, ale jako pomoc i towarzyszenie ludziom młodym w odnajdywaniu ich drogi życiowej.

b. Co chcemy zrobić w tym obszarze zaangażowania apostolskiego?

– kontynuować i rozwijać Szkołę Kontaktu z Bogiem jako jedną z form dawania Ćwiczeń duchownych św. Ignacego dostosowaną do młodzieży.

– kontynuować i rozwijać sprawdzone formy duszpasterstwa powołaniowego, takie jak: rekolekcje powołaniowe, obozy letnie i zimowe, wyjazdy weekendowe, „majówki”, turnieje sportowe itp.

– poszerzyć formy informacji i komunikacji o nowe media elektroniczne, zwłaszcza Internet.

2. Duszpasterstwo młodzieży szkół gimnazjalnych i średnich

W obecnym czasie duszpasterstwo młodzieży szkół gimnazjalnych i średnich prowadzone jest w oparciu o Wspólnoty Młodzieżowe MAGIS, będące propozycją formacyjną opartą na duchowości ignacjańskiej oraz posiadającą swoją własną strukturę i program formacyjny.

W tym obszarze zaangażowania apostolskiego planuje się:

a. rozwijać działalność Szkoły Kontaktu z Bogiem;

b. organizować doroczne Ignacjańskie Dni Młodzieży w Starej Wsi;

c. przygotować ogólnopolskie obchody Roku Jubileuszowego św. Stanisława Kostki;

d. podjąć współpracę z INYGO (International Ignatian Youth Network – ignacjańską organizacją wspierającą inicjatywy wśród młodzieży o charakterze międzynarodowym);

e. stworzyć sieć ośrodków młodzieżowych przy naszych placówkach o charakterze społecznym, kulturalnym, edukacyjnym i religijnym, zarządzanych przez Centrum Stanisława Kostki, których trzon stanowiłyby Wspólnoty Młodzieżowe MAGIS.

3. Duszpasterstwo Akademickie

W tym obszarze zaangażowania apostolskiego chcemy:

a. tworzyć i rozwijać program formacyjny dla studentów;

b. rozwijać współpracę pomiędzy Duszpasterstwami Akademickimi;

c. współorganizować Jezuickie Dni Młodzieży w Świętej Lipce;

d. zadbać o dłuższą kadencję duszpasterzy akademickich;

e. podtrzymywać formację wychowanków Duszpasterstw Akademickich przez organizowanie spotkań absolwentów.

4. Duszpasterstwo harcerzy

W planach pracy z młodzieżą na najbliższe lata powinno się zachęcić Naszych do zaangażowania w środowisko harcerskie. Należy rozważyć możliwość utworzenia stałej struktury duszpasterskiej dla tego środowiska.

5. Nadanie struktur naszym duszpasterstwom młodzieży

Aby nasza posługa wśród młodych mogła odnosić oczekiwany wpływ na ich rozwój, wydaje się konieczne przemyślenie i stworzenie odpowiednich struktur dla poszczególnych duszpasterstw. Powinny one przede wszystkim pomóc we wzajemnej współpracy Naszych oddelegowanych do pracy w danym dziele, w opracowywaniu wspólnych wizji, inicjatyw, materiałów potrzebnych do sprawnego funkcjonowania poszczególnych sektorów. Nadanie naszym duszpasterstwom struktur dostosowanych do wymogów prawa kościelnego i państwowego gwarantuje legalną i bezpieczną działalność, a równocześnie umożliwia im finansowanie ze środków państwowych i unijnych. W tym celu należy powołać do istnienia Centrum Stanisława Kostki w Starej Wsi a także Stowarzyszenie MAGIS, którego celem byłoby wspieranie i finansowanie inicjatyw młodzieżowych.

IX. Ruchy i stowarzyszenia, współpraca z laikatem

Do stowarzyszeń i ruchów stanowiących dzieła naszej Prowincji należą: Apostolstwo Modlitwy (AM), Wspólnota Życia Chrześcijańskiego (WŻCh), Stowarzyszenie Chrześcijańskich Dzieł Wychowania (SChDW) i Chrześcijańskie Stowarzyszenie Twórców Sztuki Sakralnej „Ecclesia” (ChSTSS „Ecclesia”).

Wszystkie te stowarzyszenia są ważnym miejscem formacji świeckich i współpracy z nimi, a także obecności Kościoła w wielu środowiskach i mają swoje źródło w naszej jezuickiej tożsamości:

– AM – modlące się w intencjach Papieża, za Kościół i Towarzystwo, szerzące kult Serca Jezusowego zlecony Towarzystwu Jezusowemu przez kolejnych Papieży. Powierzony naszej Prowincji Krajowy Sekretariat Apostolstwa Modlitwy zobowiązuje do rozwijania tego dzieła przez większe zaangażowanie w nie jezuitów i otwarcie się na nowe środowiska;

– WŻCh – świeccy realizujący swoją misję w świecie w oparciu o naszą duchowość i wsparcie;

– SChDW – nasza obecność w dziedzinie szeroko pojętego wychowania, katolickiego kształcenia dorosłych oraz polsko-niemieckiego pojednania;

– ChSTSS „Ecclesia” – nasza obecność i działalność w środowiskach artystycznych w obrębie sztuki sakralnej.

X. Misje zagraniczne

Od zarania swego istnienia Towarzystwo Jezusowe cechowała gorliwość misyjna. Również nasza Prowincja posiada bogate doświadczenie w tym zakresie (Zambia, Madagaskar, Chiny, Japonia, Brazylia). Gorliwość misyjną należy nadal pielęgnować i rozwijać, zwłaszcza wśród młodych jezuitów na kolejnych etapach ich formacji. Wrażliwość tę można pogłębiać m.in. przez spotkania z misjonarzami z różnych kultur i krajów, udział w wolontariacie misyjnym czy też wyjazdach ewangelizacyjnych do krajów misyjnych.

Wydaje się, że w tym obszarze zaangażowania apostolskiego należy:

– stwarzać Naszym możliwości pracy misyjnej;

– rozwijać aktywność jezuickiego prokuratora misji, a także otworzyć Jezuickie Biuro Misyjne;

– powołać do istnienia Jezuicki Młodzieżowy Wolontariat Misyjny.

XI. Zaangażowanie międzyprowincjalne i międzynarodowe

Mając na uwadze uniwersalizm Towarzystwa Jezusowego, należy rozwijać współpracę międzynarodową i międzyprowincjalną. Szczególnie ważną jest współpraca na wielu płaszczyznach z Prowincją Wielkopolsko-Mazowiecką. Podobnie ważną rolę odgrywa współpraca w ramach Asystencji Europy Wschodniej i Asystencji Europy Centralnej.

Wydaje się słuszną współpraca i zaangażowanie w niektórych dziedzinach międzyprowincjalnych:

a. formacja Naszych: magisterki i studia międzynarodowe;

b. apostolat intelektualny, zwłaszcza współpraca Ignatianum z Bobolanum w Warszawie i Aloisianum w Bratysławie;

c. duszpasterstwo młodzieżowe i akademickie;

d. praca na polu pedagogicznym – wymiana doświadczeń, korzystanie ze sprawdzonych metod działania, nauczania, zarządzania uczelni, szkół;

e. rekolekcje i misje parafialne;

f. rekolekcje ignacjańskie;

g. współpraca z Prowincją Niemiecką, m.in. w prowadzeniu parafii w Essen;

h. współpraca z Niezależnym Regionem Rosyjskim w naszym zaangażowaniu na Ukrainie;

i. współpraca z Prowincją Rumuńską;

j. współpraca z Prowincją Czeską w prowadzeniu duszpasterstwa w Czeskim Cieszynie;

k. współpraca Naszych w międzynarodowych domach i dziełach rzymskich;

l. zaangażowanie w pracę Sekcji Polskiej Radia Watykańskiego i polskiej edycji L’Osservatore Romano;

m. zaangażowanie w pracę jezuickich struktur europejskich w Brukseli;

n. współpraca w międzynarodowych dziełach apostolatu społecznego takich jak np. JEV, JRS.

 

XII. Praca wśród Polonii

Nasze ośrodki duszpasterstwa polonijnego znajdują się w Chicago, Melbourne, Atenach i Dublinie. Naszą misją jest duszpasterskie towarzyszenie Rodakom w trudnym doświadczeniu emigracji. Aby pomóc im w integracji z lokalną społecznością konieczne jest wypracowanie w tych miejscach „naszego sposobu postępowania”, odpowiedniego dla danego kraju i jego kultury oraz aktualnych potrzeb polskich imigrantów.

XIII. Modernizacja infrastruktury domów i dzieł w Prowincji

Dopiero po zrywie „Solidarności” w 1980 roku i upadku reżimu komunistycznego w 1989 roku w naszym kraju stworzone zostały nowe możliwości realizacji naszej misji w tej części świata. Pociągało to za sobą konieczność dopasowywania struktur Prowincji do nowych wymagań i potrzeb. Podejmowane w ostatnich latach inicjatywy w dużej mierze sprawdziły się i zaowocowały nowymi dziełami oraz modernizacją obiektów w ramach podejmowanych programów. W tym obszarze zaangażowania apostolskiego wydają się konieczne:

a. pogłębienie świadomości Naszych w zakresie sytuacji finansowej Prowincji. W świetle przemian, jakie zaszły w Polsce w ostatnich latach, należy zadbać o podstawową edukację Naszych w zakresie finansów Prowincji, zgodnie z Instrukcją o administracji dóbr;

b. tworzenie niezbędnych funduszy stałych (Fundusz Formacyjny, Fundusz Zdrowotny, Fundusz Apostolski i Fundusz Inwestycyjny).

Konkretne plany na najbliższą przyszłość to:

– zadbanie o dziedzictwo kulturowe Prowincji (Stara Wieś, Kraków, Kłodzko);

– rozwój materialny dzieł apostolskich: Studio „Inigo”, ChSTSS „Ecclesia”, Ignatianum, Silesianum, bursy, MAGIS, Dzieło Pomocy Dzieciom;

– rozwój muzeum w Starej Wsi;

– nadbudowa Kolegium krakowskiego oraz budowa nowego skrzydła Ignatianum;

– dalszy rozwój Biblioteki Naukowej;

– utworzenie Centrum Stanisława Kostki i ośrodka pielgrzymkowo-kulturalnego w Starej Wsi;

– remont kapitalny budynków należących do Związku Młodzieży Rzemieślniczej i Rękodzielniczej w Krakowie;

– kompleksowy remont kościoła i domu zakonnego w Kłodzku;

– rozwój i adaptacja kolejnych pomieszczeń Jezuickiego Centrum Edukacji wraz z bursą w Nowym Sączu;

– inwestycje związane z ewentualnym otwarciem nowej szkoły średniej.

– kompleksowy remont kościoła i domu zakonnego we Wrocławiu przy Alei Pracy.

Podsumowanie

Zaleca się, aby wszyscy członkowie Prowincji i jej wspólnoty, po zapoznaniu się z treścią przedstawionego powyżej Apostolskiego Planu Prowincji, wprowadzali go w życie oraz weryfikowali w świetle pojawiających się nowych wyzwań. Plan powinien służyć jako punkt odniesienia w naszym zaangażowaniu apostolskim i w naszych zamierzeniach oraz być inspiracją w otwieraniu się na dalsze wyzwania.

Plan przedstawia jedynie syntetyczny obraz naszego aktualnego apostolstwa oraz naszych zamierzeń. Stąd wszystkie zebrane ankiety oraz materiały z przeprowadzonych konsultacji i pracy grup roboczych, wraz z ich opracowaniami, zostaną przekazane do odpowiednich Komisji, które będą czuwały nad wprowadzeniem w życie i bieżącą weryfikacją poszczególnych punktów Planu.

Mamy świadomość, że Bóg pragnie abyśmy codziennie trudzili się pod sztandarem krzyża wypełniając te czyny, które On dla nas przygotował (por. Ef 2,10).

AMDG et BMVH